Nhớ “Tống biệt hành” của Thâm Tâm và “Bài hành phương nam” của Nguyễn Bính… Cả ba bài đều có từ “chí lớn” hoặc “chí khí”, đều thấp thoáng những người trai hoặc mới ra đi hoặc đi đã lâu. Thanh Nam giống Nguyễn Bính. Nguyễn, Thanh đều “trắng tay” vì “cờ bạc”. Nguyễn kêu lớn: “Sòng đời, thua đến trắng hai tay”, Thanh tỉ tê: “Tiếng bạc đời cha gieo đã lỡ / Chiều tà khôn gỡ nước cờ sai”. Cùng cháy túi, nhưng Nguyễn một mình “ngồi giữa chợ” mà réo bạn: “Ngươi ơi! Ngươi ơi! Hề ngươi ơi!”, mà than “rét”: “Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi!”, trong khi Thanh lại thủ thỉ vì được “ấm” hơn: “Trắng tay nhìn lại còn con đó”! (Thu Tứ)



Thanh Nam, “Bài hành đón tuổi bốn mươi”




Én nhạn về nam xuân rồi đây
Chợt thèm ly rượu, chút mưa bay...
Gọi về trong đáy hồn lưu lạc
Những bước chân xưa nhạt dấu giày

Bạn cũ hãy nương theo rét lạnh
Về đây cùng nhập một cơn say
Uống ly thứ nhất mừng tao ngộ
Cho tiếng cười lên vỡ tháng ngày

Vào cuộc hành hương tìm gặp lại
Cõi trời xanh biếc tuổi thơ ngây
Trong veo cặp mắt chưa vương bụi
Chăn chiếu còn thơm ngát mộng trai

Chí lớn chia nhau đầy gác nhỏ
Bụi hồng chưa khiến tóc xanh phai
Ðồng tiền mừng tuổi ngày nguyên đán
Canh bạc đời chưa lột trắng tay

Dăm bảy lòng sông ôm biển cả
Coi đời dưới mắt nhẹ không ai
Cơn mê nhập cuộc sầu chưa bén
Thân thế chưa đau cát bụi này

Gió nổi mười phương trời buổi đó
Với ngày như lá tháng như mây
Lầu sương từng buổi đùa nhan sắc
Giấc ngủ thềm khuya rộn tiếng hài

Chiều xuống đã nghe lòng rộn rã
Gió lên hồn ngỏ phố vui mời
Ca trường, hí viện, xuân như hạ
Ðời thả trôi vào nhịp phách lơi

Lãng đãng khói sương trời tưởng nhớ
Ly này xin cạn hết chua cay
Mười lăm năm đó từ phiêu bạt
Ðứa vợ con yên, đứa lạc loài

Viết mướn đã bao thằng mệt mỏi
Sang giàu đếm được những ai đây?
Lưới đời chân đã bùn nhơ vướng
Mắt vẫn trời cao rướn cánh tay

Cuộc chiến nay chừa dăm bảy mạng
Thôi thì rượu đó, uống cho say
Rót thêm ly nữa chào năm cũ
Tuổi bốn mươi rồi, thương lắm thay!

Lận đận lý nào theo trọn kiếp
Tối tăm không lẽ mãi đêm dài?
Niềm thê nhi đó giờ yên phận
Nợ áo cơm này nặng trĩu vai

Năm tháng sức trai mòn mỏi mãi
Nụ xuân đời đã lánh tầm tay
Vở tuồng nhạt nhẽo màn chưa hạ
Vai kép buồn kia vẫn giễu hoài

Nhìn lại trời xuân vừa khép kín
Thơ hồng, tuổi ngọc tiếc thương ai...
Nghiêng chai, thêm một ly này nữa
Trên vách sầu ta đối bóng gầy

Chợt tiếng con thơ cười lảnh lót
Nhìn con, lòng bỗng thấy xuân đầy
Lại đây con nhỏ, con yêu dấu
Bố uống cho con ly rượu này

Ly rượu mừng con tròn mộng đẹp
Niềm vui hoa nở tháng năm dài
Ngủ đi, con hỡi mai khôn lớn
Ðời sẽ bình yên không lửa gai

Trong vắt hồn con nguyên khối ngọc
Lượng xuân đời chẳng khép vòng tay
Nhìn con giây phút lòng tan biến
Những chuyện ân thù, những đắng cay

Tiếng bạc đời cha gieo đã lỡ
Chiều tà khôn gỡ nước cờ sai
Trắng tay nhìn lại còn con đó
Hy vọng đời cha mẹ kiếp này

Tăm tối căn phần cha đã chịu
Cánh hồng con hẳn sẽ xa bay
Ngủ đi con, ngủ đi yên giấc
Cha ru con bằng hơi rượu say
Cha ru con bằng lời thống khổ
Trong nhục nhằn mê sảng đêm nay

Chếnh choáng lòng khuya men đã ngấm
Nghe ngoài đêm tối tiếng mưa rơi
Vọng lời xao xác hồn năm tháng
Chuyển nhịp mùa xanh lại đất trời

Bắt chước cổ nhân nâng chén rượu
Mừng xuân thay áo mới cho đời
Mười năm thêm một bài thơ nữa
Viết tặng riêng mình tuổi bốn mươi...


Sài Gòn 1970