Đừng để quá khứ ám ảnh, nhưng cũng đừng quên.

Thảm sát ở Ba Chúc (An Giang) ngày 18-4-1978

Hơn 3.000 (chính xác, 3157) đồng bào xã Ba Chúc, huyện Bảy Núi, tỉnh An Giang (đã bị) quân Pôn Pốt sát hại dã man (…) Khi đơn vị chúng tôi (…) đến được tận nơi thì bọn đồ tể đã “hoàn thành” cái việc trời không dung đất không tha ấy (…)

Một chiếc trực thăng của ta vè vè lượn trên đầu, giảm dần độ cao, tìm bãi đáp rồi từ từ hạ xuống. Cánh quạt máy bay tạo nên một cơn lốc nhỏ xô ngã những ngọn lau và tạo ra từng lớp sóng lăn tăn trên cánh đồng lúa xa xa. Đâu đó một đàn quạ hoảng hốt vỗ cánh loạn xạ bay lên. Tiếng “quà quạ” cất lên kéo dài trong chiều lặng nghe thật rùng rợn (…)

Một đoàn nhà báo quốc tế gồm các phóng viên Liên Xô (cũ), người Pháp, người Nhật, người Ba-lan, người Hung-ga-ri… từ trong máy bay bước ra. Họ lặng lẽ bỏ mũ cúi đầu đi chầm chậm đến sân vận động xã là nơi bọn sát nhân dồn gần 600 người lại để dễ giết gọn. Họ đứng từ xa hướng máy quay phim, máy ảnh về phía đó. Không hiếm người vừa thao tác công việc, vừa rút khăn đưa lên dụi mắt (…)

Ở bờ kênh Vĩnh Tế xác người dân vô tội còn nhiều hơn, gần 700 người. Ở chùa Phi Lai trên 300 người. Trên các đường làng, ngõ xóm, trong các trường học, bên các bờ ao… nơi nào cũng có xác người chết. Xác người ngổn ngang, chồng chất, trong đủ tư thế… Một trăm phần trăm nhà cửa trong xã bị chúng đốt cháy, hàng trăm con trâu bò bị chúng bắn chết. Cây cối, vườn tược, hoa màu, chum đựng nước cũng bị chúng phá phách, đập vỡ.

Ở các bãi xác tập thể, đồng bào ta chủ yếu chết do bị (…) đại liên, súng chống tăng B40, B41, M72, súng phóng lựu M79… bắn xả vào. Hàng trăm người trong đó có những em bé chưa đầy tuổi bị chúng đập đầu bằng báng súng. Hàng chục thanh niên bị chúng cắt cổ, moi mắt, phanh thây, xé xác. Nhiều phụ nữ có thai, nhiều em bé khi chết miệng còn ngậm vú mẹ. Thảm thương nhất là phụ nữ (…) sau khi bị hãm hiếp (…) còn bị chúng (…) dùng cọc tre vót nhọn cắm vào cửa mình. Một nhà báo nữ bỗng kêu rú lên, ôm mặt bỏ chạy về phía máy bay khi nhìn thấy một bé gái chừng 12, 13 tuổi không một mảnh vải che thân, nằm ngửa, với chiếc cọc tre đâm thẳng xuống người (…) Đại đội trưởng (…) đại đội phó, mặt sắt lại, hai vành môi mím chặt, rướm máu (…) Mấy người bạn tôi dụi mắt vào vai áo nhau. Tôi quỳ xuống, tay cào trên đất, bàn tay tuổi 19 xé nát cả vùng cỏ (…)

Tôi nhìn những chiếc cọc tre dựng chéo đều đều, cách quãng, những xác chết chồng chất lên nhau, bốc mùi tử khí nồng nặc, tự hỏi: má Sáu Nhơn, bác Hai Ngàn, chị Năm Vui, anh Ba Hòa, bé Ni, bé Nghĩa… nằm chỗ nào? Tôi nhớ vô cùng má Sáu Nhơn, bà má có chồng hy sinh hồi chống Pháp, có con hy sinh hồi chống Mỹ, đã thương chúng tôi như con đẻ, ngày chúng tôi mới từ Bắc vào, đóng quân trong nhà má. Và cả bác Hai Ngàn, theo đạo Hiếu Nghĩa, tóc để dài, búi thành búi sau gáy, leo hái gần hết quả chục cây dừa nhà mình cho chúng tôi uống, sau mỗi đêm chúng tôi bám chốt trở về. “Tụi bây ngoài miền Trung vô đây, tuổi còn nhỏ quá! Đã có đứa nào lấy vợ hay lỡ hứa với người thương chưa? Chưa có thì ráng bám lại đây, mai kia hết mấy thằng giặc tụi tao gả con gái cho, hay làm mai con gái nhà khác cho rồi cắm nhà, ở rể đây luôn, được hôn?” - má Sáu nói vậy. Còn bác Hai Ngàn thì: “Tụi bay cứ cầm hết đi mà hút. Thuốc rê tao trồng được chớ có mua bán gì mà lo. Mà dẫu có mua, tao cũng đủ sức cho tụi bay xài xả láng”. Cả các em nữa. Con gái Bảy Núi xinh đẹp, dịu hiền, dễ thương, làm rẫy suốt ngày, tối về giã bàng đan đệm thâu đêm. Bây giờ thì thế này đây. Chúng tôi xếp hàng, ngả mũ, cúi đầu. Bè lũ Pôn Pốt hãy nhớ lấy! Cô bác Ba Chúc ơi, chúng con nguyện trả mối thù này!

Liên tục những tháng sau, các đơn vị vũ trang có mặt trên đất An Giang đã dấy lên phong trào “Thi đua giết giặc, bảo vệ biên giới, trả thù cho đồng bào Ba Chúc”. Nhiều trận đánh đã diễn ra. Địch bị đánh đuổi, phải tháo chạy về bên kia biên giới. Có lẽ tiêu biểu nhất là trận núi Phú Cường diễn ra sau vụ thảm sát Ba Chúc không lâu. Trận này, bộ đội ta đã phối hợp bao vây, đánh một trận tuyệt đẹp, diệt gọn trên 1.000 tên xâm lược, lại đánh trúng những kẻ đã trực tiếp gây ra vụ Ba Chúc (…)

(Trích “Biên giới An Giang một thời phải nhớ” của Nguyễn Ngọc Chiến, đăng trên trang tuanbaovannghetphcm.vn số 395)