Vì yêu nước nên muốn đánh đuổi giặc cướp nước. Nó có vũ khí tối tân, ta cũng phải có. Cầu ở đâu bây giờ? Trông đi trông lại, chỉ có Liên Xô là may ra, bởi có mâu thuẫn cơ bản với các đế quốc. Vừa theo vừa đợi xem. Thì Lê-nin tuyên bố ủng hộ các dân tộc bị trị. Thế là…

Tại sao “chỉ có (…) mới (…)”? Bởi vì hoàn cảnh đã khó khăn hơn hẳn trong tất cả các cuộc chống ngoại xâm trước. Càng đấu tranh càng thấy cần phải động viên đông đảo đồng bào tiếp tục dốc lòng đấu tranh. Động viên bằng gì đây cho có kết quả? Tất nhiên phải bằng một tương lai thật tốt đẹp.

“Lúc đầu” là đơn giản cầu viện. “Dần dần”, thấy giá trị của chủ nghĩa đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc. Cái sự “tin theo” của “tôi” trước sau đều vì lòng yêu nước. Và nó luôn có gốc trong thực tế, chứ không xuất phát từ đam mê lý thuyết.
(Thu Tứ)



“Chính là chủ nghĩa yêu nước”

Chủ tịch Hồ Chí Minh




Lúc đầu, chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin theo Lê-nin, tin theo Quốc tế thứ ba. Từng bước một, trong cuộc đấu tranh (…) dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được (…) dân tộc.


(
Hồ Chí Minh toàn tập, nxb. Chính Trị Quốc Gia, 1995)