Phan Huy Xu v.v., “Gió mùa đông bắc”

Từ tháng 11 đến tháng 4, gió mùa Ðông Bắc mang không khí lạnh thổi đến. Không khí lạnh từ áp cao Xi-bi-a (8) chỉ tác động tới các tỉnh nằm về phía bắc của vĩ tuyến 16 độ Bắc, vì vậy các tỉnh phía Bắc có một mùa đông lạnh, khi gió mùa Ðông Bắc mạnh, có thể ảnh hưởng xuống các vĩ độ thấp hơn. Nhiệt độ trung bình của các tháng mùa đông thường từ 15-18 độ C, đôi khi nhiệt độ xuống tới 10 độ C trong vài ngày, thậm chí có nơi 0 độ C, có sương muối băng giá và tuyết rơi trên các vùng núi cao. Ngay ở Hà Nội, có năm thời tiết lạnh dưới 5 độ C. Gió mùa Ðông Bắc thường tràn về từng đợt mang theo cái lạnh tê tái của phương Bắc (...) Mỗi đợt lạnh thường kéo dài từ 7-10 ngày, bầu trời xám xịt, giá buốt và đôi khi có cả sương muối (...) Mỗi tháng có từ hai tới ba đợt gió mùa Ðông Bắc thổi về, trong cả mùa đông có thể có tới 20 đợt, gió mạnh cấp 7, cấp 8, biển động mạnh (đôi khi gió mạnh tới cấp 10, 11) (...)

(Phan Huy Xu và Nguyễn Kim Hồng, “Chương I: Thiên nhiên Việt Nam”, Lịch sử Việt Nam (nhiều tác giả, chủ biên: Trần Văn Giàu, Trần Bạch Ðằng, Mạc Ðường), Hội đồng Khoa học Xã hội TPHCM và Viện Khoa học Xã hội tại TPHCM, nxb. Trẻ, 2001, tập I. Nhan đề phần trích tạm đặt.)