Năm 1971, trong Nguồn gốc Mã Lai của dân tộc Việt Nam, Bình Nguyên Lộc đã khẳng định tục “thờ cúng tổ tiên là của ta chớ không phải của Tàu”. Điều lạ lùng là quý tộc Tàu lại theo tín ngưỡng phương nam. (Thu Tứ)



Phan Ngọc, “Thờ cúng tổ tiên là ĐNÁ”




Thờ cúng tổ tiên (...) là một tín ngưỡng chung của Ðông Nam Á, kể cả của Hoa Nam xưa kia vốn thuộc phạm vi văn hóa ÐNA. Những tìm hiểu của tôi về tín ngưỡng này ở vùng Hoàng Hà trong dịp tôi thăm Trung Quốc chưa đủ để khẳng định ở đấy cũng có tín ngưỡng này và các học giả tôi hỏi không thống nhất với nhau. Ðiều chắc chắn qua các sách cổ, đó là tín ngưỡng này tồn tại ở tầng lớp quý tộc và nó được đạo Khổng đề cao. Nhưng nó có tồn tại ở nhân dân lao động không thì chưa nhất trí (…)

Việc thờ cúng tổ tiên tuy không phải gốc Nho giáo nhưng mang nhiều hình thức Nho giáo (…) Chế độ thờ cúng tổ tiên ở người Việt có gốc ÐNA nhưng đã được cấu trúc hóa lại theo Trung Quốc.


(Phan Ngọc,
Bản sắc văn hóa Việt Nam, nxb. Văn Hóa - Thông Tin, 1998. Nhan đề tạm đặt.)