“Những từ sen ngó đào tơ / Mười lăm năm mới bây giờ là đây!”... Bình thường, “dìu dặt chén mồi” xong thì “động phòng”. Nhưng hoàn cảnh đã quá bất thường. Kiều đề nghị, bằng lời lẽ khá căng, rằng khoan hẵng chàng ơi. Kim Trọng đồng ý ngay, nhấn mạnh mình “bấy lâu đáy bể mò kim” đâu “phải (là để) tìm trăng hoa”, rằng “lọ là chăn gối” mới nên tình nghĩa vợ chồng. Kiều nghe lời “quân tử khác lòng người ta”, phấn khởi, lạy tạ Trời. Sau đó, thay vì thổi tắt nến, hai người thắp thêm nến, đốt thêm hương, tay trong tay, vừa tiếp tục “dìu dặt chén” vừa cùng “lai láng tình xưa”... “Ngày xưa” ai có “ngón đàn” hay lắm, cho nghe lại đi ai ơi. Đàn nhắc bao nhiêu nông nỗi, nhưng “nể lòng” chàng, thiếp xin “vâng lời một phen”. “Trong sao châu nhỏ duềnh quyên / Ấm sao hạt ngọc Lam Điền mới đông!”. Hay quá, vui quá, hết khổ đến sướng đó, nàng ơi! Cứ thế đến sáng. Rồi Kim Trọng đi “nói sòng” với mọi người diễn tiến trong đêm qua khiến ai nấy đều “lạ lùng khen lao”. Rồi Kim, Kiều, và Vân, chung sống cực kỳ hạnh phúc, “để bia muôn đời”.

(Thu Tứ)

Nguyễn Du, Truyện Kiều (câu 3131-3240)

Nhà vừa mở tiệc đoàn viên
Hoa soi ngọn đuốc hồng chen bức là
Cùng nhau giao bái một nhà
Lễ đà đủ lễ đôi đà xứng đôi
Động phòng dìu dặt chén mồi (3135)
Bâng khuâng duyên mới ngậm ngùi tình xưa
Những từ sen ngó đào tơ
Mười lăm năm mới bây giờ là đây!
Tình duyên ấy hợp tan này
Bi hoan mấy nỗi đêm chầy trăng cao (3140)
Canh khuya bức gấm rủ thao
Dưới đèn tỏ dạng má đào thêm xuân
Tình nhân lại gặp tình nhân
Hoa xưa ong cũ mấy phân chung tình!
Nàng rằng: “Phận thiếp đã đành (3145)
Có làm chi nữa cái mình bỏ đi!
Nghĩ chàng nghĩa cũ tình ghi
Chiều lòng gọi có xướng tùy mảy may
Riêng lòng đã thẹn lắm thay
Cũng đà mặt dạn mày dày khó coi! (3150)
Những như âu yếm vành ngoài
Còn toan mở mặt với người cho qua!
Lại như những thói người ta
Vớt hương dưới đất bẻ hoa cuối mùa
Khéo là giở nhuốc bày trò (3155)
Còn tình đâu nữa là thù đấy thôi!
Người yêu, ta xấu với người
Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau!
Cửa nhà dù tính về sau
Thì còn em đó lọ cầu chị đây! (3160)
Chữ trinh còn một chút này
Chẳng cầm cho vững lại giày cho tan!
Còn nhiều ân ái chan chan
Hay gì vầy cánh hoa tàn mà chơi?”
Chàng rằng: “Gắn bó một lời (3165)
Bỗng không cá nước chim trời lỡ nhau
Xót người lưu lạc bấy lâu
Tưởng thề thốt nặng cũng đau đớn nhiều!
Thương nhau sinh tử đã liều
Gặp nhau còn chút bấy nhiêu là tình (3170)
Chừng xuân tơ liễu còn xanh
Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân
Gương trong chẳng chút bụi trần
Một lời quyết hẳn muôn phần kinh thêm!
Bấy lâu đáy bể mò kim (3175)
Là nhiều vàng đá phải tìm trăng hoa?
Ai ngờ lại họp một nhà
Lọ là chăn gối mới ra sắt cầm!”
Nghe lời, sửa áo cài trâm
Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng: (3180)
“Thân tàn, gạn đục khơi trong
Là nhờ quân tử khác lòng người ta
Mấy lời tâm phúc ruột rà
Tương tri dường ấy mới là tương tri!
Chở che đùm bọc thiếu gì? (3185)
Trăm năm danh tiết cũng vì đêm nay!”
Thoắt thôi tay lại cầm tay
Càng yêu vì nết càng say vì tình
Thêm nến giá nối hương bình
Cùng nhau lại chuốc chén quỳnh giao hoan (3190)
Tình xưa lai láng khôn hàn
Thong dong lại hỏi ngón đàn ngày xưa
Nàng rằng: “Vì mấy đường tơ
Lầm người cho đến bây giờ mới thôi!
Ăn năn thì sự đã rồi! (3195)
Nể lòng người cũ vâng lời một phen”
Phím đàn dìu dặt tay tiên
Khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa
Khúc đâu đầm ấm dương hòa
Ấy là hồ điệp hay là Trang sinh? (3200)
Khúc đâu êm ái xuân tình
Ấy hồn Thục đế hay mình đỗ quyên?
Trong sao châu nhỏ duềnh quyên
Ấm sao hạt ngọc Lam Điền mới đông!
Lọt tai nghe suốt năm cung (3205)
Tiếng nào là chẳng não nùng xôn xao
Chàng rằng: “Phổ ấy tay nào?
Xưa sao sầu thảm nay sao vui vầy?
Tẻ vui bởi tại lòng này
Hay là khổ tận đến ngày cam lai?” (3210)
Nàng rằng: “Vì chút nghề chơi
Đoạn trường tiếng ấy hại người bấy lâu!
Một phen tri kỷ cùng nhau
Cuốn dây từ đấy về sau cũng chừa”
Chuyện trò chưa cạn tóc tơ (3215)
Gà đà gáy sáng trời vừa rạng đông
Tình riêng, chàng lại nói sòng
Một nhà ai cũng lạ lùng khen lao
Cho hay thục nữ chí cao
Phải người sớm mận tối đào như ai (3220)
Hai tình vẹn vẽ hòa hai
Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ
Khi chén rượu khi cuộc cờ
Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên
Ba sinh đã phỉ mười nguyền (3225)
Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy
Nhớ lời, lập một am mây
Khiến người thân tín rước thầy Giác Duyên
Đến nơi, đóng cửa cài then
Rêu trùm kẽ ngạch cỏ lên mái nhà (3230)
Sư đà hái thuốc phương xa
Mây bay hạc lánh biết là tìm đâu?
Nặng vì chút nghĩa bấy lâu
Trên am cứ giữ hương dầu hôm mai
Một nhà phúc lộc gồm hai (3235)
Nghìn năm dằng dặc quan giai lần lần
Thừa gia chẳng hết nàng Vân
Một cây cù mộc một sân quế hòe
Phong lưu phú quý ai bì
Vườn xuân một cửa để bia muôn đời (3240)

(Truyện Kiều, nxb. Ðại Học Và Trung Học Chuyên Nghiệp, Hà Nội, 1973)