|
Ngày ấy, sau khi lo xong việc tang chú, Kim Trọng về, lập tức “sang vườn Thúy dò la”, thì hỡi ôi: “Đầy vườn cỏ mọc, lau thưa / Song trăng quạnh quẽ, vách mưa rã rời / Trước sau nào thấy bóng người / Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông / Xập xè én liệng lầu không / Cỏ lan mặt đất, rêu phong dấu giày / Cuối tường gai góc mọc đầy...”!... Làm sao nông nỗi hở Trời? Hỏi hoa thì hoa tiếp tục “cười”, hỏi én thì én không ngừng “xập xè”, hỏi chỗ cuối tường thì gai góc cứ im như thóc! Hỏi “kẻ láng giềng sang chơi” (thấy có người ngơ ngác thì tò mò sang chứ chơi gì ở đây), biết sự tình. Đi khóc chú về, được khóc tiếp người yêu, “nỗi chàng Kim Trọng (...) mới thương”! Nhưng chú mất, chứ người yêu chỉ mới mất tích. Phải “cắt người tìm tõi đưa tờ nhắn nhe” cho ra tung tích. Khổ nỗi “người một nơi hỏi một nơi”, tìm sao cho ra. Dĩ nhiên, “xuân huyên” cùng hai em của Kiều thì tìm ra ngay: “Phận sao bạc bấy Kiều nhi! / Chàng Kim về đó con thì đi đâu?”. Ông bà trông người rước mình về nhà “thần hôn chăm chút” cứ “ruột tằm ngày một héo don / tuyết sương ngày một hao mòn mình ve” mà sốt ruột quá, bèn y theo lời để lại hỏa tốc “xe dây cho chàng” với “khuôn trăng đầy đặn”. Nào phải là không vui, nhưng “vui này đã cất sầu kia được nào!”. Nhất là những khi “... vắng vẻ thư phòng / đốt lò hương giở phím đồng ngày xưa”. Người ngồi bên lò tay mân mê ve vuốt “của tin” hồi lâu có thể chợt nghe giữa “bẻ bai, rủ rỉ tiếng tơ” như có tiếng ai “đồng vọng”, trước mắt như có “bóng xiêm mơ màng”, rồi giữa “trầm bay nhạt khói” như có ẩn hiện cả khuôn mặt trái xoan “phận mỏng như tờ”!...
(Thu Tứ)
Nguyễn Du, Truyện Kiều (câu 2739-2856)
Nỗi nàng tai nạn đã đầy Nỗi chàng Kim Trọng bấy chầy mới thương (2740) Từ ngày muôn dặm phù tang Nửa năm ở đất Liêu Dương lại nhà Vội sang vườn Thúy dò la Nhìn xem phong cảnh nay đà khác xưa Đầy vườn cỏ mọc, lau thưa (2745) Song trăng quạnh quẽ, vách mưa rã rời Trước sau nào thấy bóng người Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông Xập xè én liệng lầu không Cỏ lan mặt đất, rêu phong dấu giày (2750) Cuối tường gai góc mọc đầy Đi về, này những lối này năm xưa Chung quanh lặng ngắt như tờ Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai? Láng giềng có kẻ sang chơi (2755) Lân la sẽ hỏi một hai sự tình Hỏi ông, ông mắc tụng đình Hỏi nàng, nàng đã bán mình chuộc cha Hỏi nhà, nhà đã dời xa Hỏi chàng Vương với cùng là Thúy Vân (2760) Đều là sa sút khó khăn May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi Điều đâu sét đánh lưng trời Thoắt nghe, chàng thoắt rụng rời xiết bao! Vội han di trú nơi nao (2765) Đánh đường, chàng mới tìm vào tận nơi Nhà tranh vách đất tả tơi Lau treo rèm nát trúc cài phên thưa Một sân đất cỏ dầm mưa Càng ngao ngán nỗi càng ngơ ngẩn dường! (2770) Đánh liều lên tiếng ngoài tường Chàng Vương nghe tiếng vội vàng chạy ra Dắt tay vội rước vào nhà Mái sau, viên ngoại ông bà ra ngay Khóc than kể hết niềm tây: (2775) “Chàng ôi, biết nỗi nước này cho chưa? Kiều nhi phận mỏng như tờ Một lời đã lỗi tóc tơ với chàng! Gặp cơn gia biến lạ dường Bán mình nó phải tìm đường cứu cha (2780) Dùng dằng khi bước chân ra Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần Trót lời nặng với lang quân Mượn con em nó Thúy Vân thay lời Gọi là trả chút nghĩa người (2785) Sầu này dằng dặc muôn đời chưa quên! Kiếp này duyên đã phụ duyên Dạ đài còn biết sẽ đền lai sinh Mấy lời ký chú đinh ninh Ghi lòng để dạ cất mình ra đi (2790) Phận sao bạc bấy Kiều nhi! Chàng Kim về đó con thì đi đâu?” Ông bà càng nói càng đau Chàng càng nghe nói càng dàu như dưa Vật mình vẫy gió tuôn mưa (2795) Dầm dề giọt ngọc thẫn thờ hồn mai! Đau đòi đoạn ngất đòi thôi Tỉnh ra lại khóc, khóc rồi lại mê Thấy chàng đau nỗi biệt ly Nhận ngừng, ông mới vỗ về giải khuyên: (2800) “Bây giờ ván đã đóng thuyền Đã đành phận bạc khôn đền tình chung! Quá thương chút nghĩa đèo bòng Nghìn vàng thân ấy, dễ hòng bỏ sao?” Dỗ dành khuyên giải trăm chiều (2805) Lửa phiền càng dập càng khêu mối phiền Thề xưa, giở đến kim hoàn Của xưa, lại giở đến đàn với hương Sinh càng trông thấy càng thương Gan càng tức tối ruột càng xót xa (2810) Rằng: “Tôi trót quá chân ra Để cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo Cùng nhau thề thốt đã nhiều Những điều vàng đá phải điều nói không! Chưa chăn gối cũng vợ chồng (2815) Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang? Bao nhiêu của mấy ngày đàng Còn tôi, tôi một gặp nàng mới thôi!” Nỗi thương nói chẳng hết lời Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra (2820) Vội về sửa chốn vườn hoa Rước mời viên ngoại ông bà cùng sang Thần hôn chăm chút lễ thường Dưỡng thân thay tấm lòng nàng ngày xưa Đinh ninh mài lệ chép thơ (2825) Cắt người tìm tõi đưa tờ nhắn nhe Biết bao công mướn của thuê Lâm Thanh mấy độ đi về dặm khơi Người một nơi hỏi một nơi Mênh mông nào biết bể trời nơi nao? (2830) Sinh càng thảm thiết khát khao Như nung gan sắt như bào lòng son Ruột tằm ngày một héo don Tuyết sương ngày một hao mòn mình ve Thẫn thờ lúc tỉnh lúc mê (2835) Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao Xuân huyên lo sợ xiết bao Quá ra khi đến thế nào mà hay! Vội vàng sắm sửa chọn ngày Duyên Vân sớm đã xe dây cho chàng (2840) Người yểu điệu kẻ văn chương Trai tài gái sắc xuân đương vừa thì Tuy rằng vui chữ vu quy Vui này đã cất sầu kia được nào! Khi ăn ở lúc ra vào (2845) Càng âu duyên mới càng dào tình xưa Nỗi nàng nhớ đến bao giờ Tuôn châu đòi trận vò tơ trăm vòng Có khi vắng vẻ thư phòng Đốt lò hương giở phím đồng ngày xưa (2850) Bẻ bai, rủ rỉ tiếng tơ Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm Dường như bên nóc bên thềm Tiếng Kiều đồng vọng bóng xiêm mơ màng Bởi lòng tạc đá ghi vàng (2855) Tưởng nàng nên lại thấy nàng về đây.
(Truyện Kiều, nxb. Ðại Học Và Trung Học Chuyên Nghiệp, Hà Nội, 1973)
|
|