Sau Thơ thơ (1938) và Gửi hương cho gió (1945), Xuân Diệu sáng tác có ít hẳn đi. Những cảm xúc độc đáo của ông không thường hiện thành thơ cho ta thưởng thức nữa; tuy nhiên, chúng vẫn còn đó, như có thể thấy trong bài thơ “Biển” sau đây.

Vẫn cái chủ trương “... yêu mà chỉ để trong lòng, không tỏ bày yêu mến cũng là không (...) phải nói, phải nói, và phải nói”(1), lần này ông tìm ra được một hình ảnh thật thích hợp để minh họa: biển hôn đi hôn lại bờ.

Bị biển tỏ bày “mãi mãi”, bờ hết chịu nổi, đành rã tơi thành từng hạt... thời gian!(2)
(Thu Tứ)

(1) Trong bài “Phải nói”. (2) Xem bài “Trời sao trên biển” của Huy Cận.



“Biển”

Xuân Diệu




Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha-lê

Bờ đẹp đẽ cát vàng
Thoai thoải hàng thông đứng
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng

Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi

Ðã hôn rồi, hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Ðến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm

Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Ðể hát mãi bên gành
Một tình chung không hết

Ðể những khi bọt tung trắng xóa
Và gió về bay tỏa nơi nơi
Như hôn mãi ngày đêm không thỏa
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi.


4-4-1962