“Cõng thân pháo chạy hỗn hễn lên dốc”, “Không chịu thay ca, đứng làm cọc đường”, “Chống lầy (…) (khiêng) đá hộc (…) (lấy) xương cốt đỡ đường lên”, “Dập lửa na-pan, cứu xe gạo, cứu xe thư” v.v. Những dũng sĩ mình đồng da sắt nào vậy? Là “Em Xoan (…) ăn chưa no”, “Em Quế gầy nhom thân sậy”, “Em Nết (…) Em Ngò (…) sốt rét da xanh vào mặt đá”, “Em Mận (…) mắt thâm quầng (vì thiếu ngủ)” v.v. đó. Không phải chỉ khó khổ mà thôi đâu. Dũng sĩ cũng bị thương, có người chết (nên mới “tiểu đội bổ sung quân”). Nhưng “các em (…) lòng (vẫn) không sờn”. Quý mấy cho vừa, ới các chị Xoan ơi, Quế ơi, Nết ơi, Ngò ơi, Cải ơi, Mận ơi, Nụ ơi, Ngân ơi, Thảo ơi, Cúc ơi, Hoa ơi, Đào ơi, ơi!... (Thu Tứ)

Lê Thị Mây, “Lửa mùa hong áo” (III.1-5)

Tiểu đội
Mười hai người
Mười hai quê quây quần náo nức (…)

Em Xoan
Ăn chưa no
Lo vác nặng
(…) cõng thân pháo chạy hỗn hễn lên dốc (…)

Em Quế gầy nhom
Thân sậy
Mười bảy tuổi
(…) lam làm (…)

Em Nết ơi
Em Ngò ơi (…)
Cơn sốt rét da xanh vào mặt đá
Kẹp ba lá
Chiếc lược bằng mảnh máy bay
Vốc nước loáng trăng
Ngập ngừng soi răng khểnh (…)

Em Cải út
Bím tóc đen dày
Má em nẻ gió bấc đỏ rực
Quai ba-lô bẩm máu xiết vai gầy (…)

Em Mận
Không chịu thay ca
Ðứng làm cọc đường
Mắt thâm quầng
Ngửa mặt nhìn quầng trăng hạn

Em Nụ
Em Ngân
Em Thảo
Chống lầy (…)
Ðá hộc liền gân đá hộc (…)
Tuổi mười bảy
        bẻ gãy sừng trâu
Lưng cõng đường
Xương cốt đỡ đường lên

Em Cúc
Em Hoa
Em Ðào
Dập lửa na-pan
Cứu xe gạo
Cứu xe thư
Mỗi hạt gạo hầm hập nắng đồng bằng
Mỗi hạt gạo hương mùa màng quấn quýt
Mỗi hạt gạo chằng chịt kênh mương
                                  giàn giụa mồ hôi
Mỗi lá thư (…)
Chữ nhớ mẹ
Chữ nhớ sông
       chữ của Miền Nam Thành Ðồng Tổ Quốc
       chữ hứa với Bác Hồ son sắt niềm tin

Ôi lửa na-pan lửa bom hóa học
Ðã ba trăm ngày
Tóc các em chưa mọc
Chỉ mười đầu ngón tay chạm vết thương
                        nén lòng vào tấm khăn bịt đầu
                                                  không khóc
Chỉ mười đầu ngón tay chạm đến những lá thư
                                                  nhòe địa chỉ
Chỉ mười đầu ngón tay máu hòa mạch giữ thông đường
Tiểu đội bổ sung quân, đầu chụm đầu yêu thương
Lòng không sờn qua cái chết (…)

Thời gian -
Tóc vắt qua Cổng Trời mùa hạ
Tóc phủ xanh rừng
Vắt qua đèo Mụ Giạ
Tiểu đội mười hai thụng thịnh áo tân binh.

(Đoạn 1-5, khúc III - “Đồng đội”, trường ca Lửa mùa hong áo, nxb. Quân Ðội Nhân Dân, 2003)