|
Trong ba mươi năm, không biết là bao nhiêu chuyến đò dân chở quân trên khắp quê hương suốt từ Cao Bằng xuống tận Cà Mau… Điển hình, đó là những chuyến đò đêm, người được chở không thấy rõ mặt người chở. Lê Vĩnh Hòa có lần kể chuyện một cô gái dùng ghe máy chở bộ đội qua sông rộng giữa sóng to gió lớn: “Đêm tối không trông rõ hình dáng, mặt mày, chỉ thấy một khuôn mặt tròn, một mái tóc kẹp dài bỏ xỏa xuống lưng áo bà ba trắng” (“Tình cá nước”). Vậy là thấy nhiều, chứ trong chuyến vượt sông kể sau đây thì người phụ nữ lái đò coi như vô hình. Vì sau câu mời lên đò, không ai nói gì nữa để giữ bí mật, “đêm giáp ranh” cơ hồ “chỉ thực bằng âm thanh” của “tiếng bìm bịp bập bềnh” và tiếng nước vỗ dào dạt. Bị hai thứ âm thanh ấy “ru”, những chiến sĩ đang hành quân hết sức khẩn trương trong một lúc tưởng “tất cả là mơ”, người người lặng “bơi trong thương nhớ của riêng mình”... Nhưng dĩ nhiên tất cả đều rất thực và chuyến đò vầng trăng đêm nay đang chở “chúng tôi”, sau bao nhiêu năm “đi với một niềm tin”, tiến thẳng tới cái bến cuối cùng. (Thu Tứ)
Hữu Thỉnh, “Chuyến đò đêm giáp ranh”
Tiếng bìm bịp bập bềnh trong đêm nước lên Cỏ lác cỏ năn cứa vào chân ram ráp Ếch nhái nghiến răng sao mà sốt ruột Chớp nhì nhằng lô-cốt méo bên sông.
Bến đò chìm trong đêm mênh mông Con đò vớt lên phù sa đong một nửa Người lái đò trẻ hay già? Chúng tôi chẳng rõ Chỉ nghe “Các anh lên” rồi vội vã quay đi.
Gió thổi dài ẩm ướt về khuya Con sóng nói nhịp chèo cũng nói Tiếng thì nghe mà mặt người chẳng thấy Đêm căng như tờ giấy chia đều sang hai trang Người lái đò cố giấu đi hình dáng thật của mình Ý nghĩ chúng tôi sẫm dần thành kỷ niệm Cánh lính trẻ lại tha hồ được dịp tưởng tượng bằng cái vốn mang theo Tất cả bắt đầu bằng nhịp chèo cắt nước Đồng chí quê mạn ngược quả quyết người lái đò có vạt áo chàm tươi Các đồng chí dưới xuôi ngỡ gặp lại mẹ già đon đả Đêm giáp ranh ngặt chuyện trò tâm sự Chúng tôi bơi trong thương nhớ của riêng mình Bìm bịp chùm đôi kêu dính vào nhau Tiếng nước vỗ tan ra rồi chập lại Đêm chỉ thực bằng âm thanh chừng ấy Tất cả là ru, tất cả là mơ.
Con đò rướn cao. Sực đã tới bờ Chúng tôi bước lên. Cát buổi chiều còn ấm Đêm giáp ranh có cái gì đầm đậm ở đầu môi, ở trong tóc, khắp làn da.
Đêm qua sông không nhìn rõ con đò và người lái; dồn bao nhiêu câu hỏi Chúng tôi đi còn tần ngần ngoái lại Chỉ thấy vầng trăng cuối tháng mới quăng lên.
Chúng tôi đi với một niềm tin Vầng trăng ấy chở chúng tôi cập bến.
Đắc Tô 21-3-1975
|
|