Vẽ là vẽ ra cái con mắt nhìn cái đẹp của mình, chứ có phải vẽ ai hay vẽ cái gì đâu. Mẫu chỉ là nơi họa sĩ bắt đầu. Mà cũng không cần phải bắt đầu ở đấy. Họa sĩ có thể “cọ” mấy nhát lên vải, để chính sơn (và vải) làm nơi bắt đầu. (Thu Tứ)



Bùi Xuân Phái, “Có mẫu hay không?”




- Vẽ nên có mẫu hay không?

Ðiều đó còn tùy (...) Nếu vẽ theo lối cổ điển, ấn tượng, tả thực... thì nhất định là cần phải có mẫu. Nhưng cũng không nên nệ mẫu. Có những cái đẹp mà ở mẫu không đáp ứng được. Vậy, không nhất thiết phải luôn luôn có mẫu.


(Bùi Xuân Phái, “Tâm tư nghệ thuật” (trích nhật ký), tạp chí
Thơ, VN, năm 2006 hoặc 2007)