“HN60NĐ - Trung đoàn Thủ Đô chào đời”

Ngày 25-12-1946, sau khi thống nhất ý kiến với đồng chí Hoàng Siêu Hải, Ủy ban kháng chiến Liên khu 1 ra quyết định bổ nhiệm các ban chỉ huy tiểu đoàn. Sau đó Ủy ban đề nghị với Ủy ban kháng chiến Khu XI (gồm 3 Liên khu 1, 2 và 3) cho thành lập Trung đoàn lấy tên là Trung đoàn Liên khu 1.

Ủy ban kháng chiến Khu XI chấp nhận và chỉ định đồng chí Hoàng Siêu Hải làm Trung đoàn trưởng, đồng chí Lê Trung Toản làm Chính trị viên.

Trung đoàn Liên khu 1 chính thức ra đời vào ngày 6-1-1947.

Ngày này, ở Liên khu 1 tất cả các lực lượng tự vệ cùng công an xung phong đồng loạt biến thành bộ đội chính quy. Các chiến sĩ tự vệ tháo chiếc phù hiệu “sao vuông” và hãnh diện gắn lên mũ ca-lô, mũ nồi, mũ phớt v.v. chiếc phù hiệu “sao tròn”.

Trung đoàn gồm đủ nam, phụ, lão, ấu. Quân số khoảng 5.600 người. Một đội quân mặc đủ mọi thứ quần áo, chỉ có phù hiệu là thống nhất!

Ngày 13-1-1947, Hội nghị quân sự toàn quốc (bắt đầu họp ngày 12) quyết nghị tặng trung đoàn Liên khu 1 danh hiệu “Trung đoàn Thủ đô”.

Để động viên tinh thần, vạch rõ cho cán bộ, chiến sĩ thấy tình hình và nhiệm vụ chiến đấu mới, Liên khu ủy và Ủy ban kháng chiến Liên khu 1 giao cho các Chi bộ và Ban chỉ huy tiểu đoàn tổ chức lễ tuyên thệ quyết tử ở các tiểu đoàn. Ban chỉ huy Trung đoàn phân công các đồng chí trong Ban chỉ huy đến dự lễ.

Tám giờ sáng ngày 14-1-1947, lễ tuyên thệ quyết tử của tiểu đoàn 103 được tổ chức trang nghiêm tại rạp hát Tố Như (nay là rạp hát Chuông Vàng Thủ Đô) ở phố Hàng Bạc. Bàn thờ Tổ quốc, ảnh Hồ Chủ tịch, lư trầm khói hương nghi ngút, nhiều ngọn bạch lạp lớn được thắp sáng. Trước bàn thờ Tổ quốc là một bàn rộng bày la liệt bom ba càng, mìn, súng, chai xăng cờ-rếp, lựu đạn, kiếm, mã tấu sáng loáng...

Đồng chí Lê Trung Toản, chính trị viên của Trung đoàn Thủ đô, giải thích ý nghĩa của tinh thần quyết tử:

“Ta thề quyết tử là để nói lên tinh thần không sợ hy sinh trong chiến đấu, trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao...”.

Tất cả chiến sĩ hô vang “Xin thề! Xin thề!”, với những bàn tay giơ cao vũ khí.

Mọi người cùng hát to bài Đoàn Vệ Quốc Quân:

“Đoàn Vệ quốc quân mỗi lần ra đi
Lòng có nghĩ chi đến ngày trở về
Ra đi, ra đi, bảo tồn sông núi
Ra đi, ra đi, thà chết không lui...”.

(Lê Trung Toản, trang quansuvn.net)