Tại sao Bắc thuộc không làm mất văn hóa Việt? Vì nó đã lớn khi Bắc thuộc bắt đầu. Ngoài ra, nó đã gặp hoàn cảnh thuận lợi để tiếp tục còn. Hoàn cảnh ấy là, nhờ dân Tàu không ồ ạt kéo nhau qua ở, người Việt vẫn chiếm đại đa số trên đất bị chiếm của mình. Chẳng những không mất, văn hóa Việt lại do tiếp thu một số nét hay của văn hóa Tàu mà lớn thêm lên. Giữa những cái “hình” mà nó hiện ra thành, thì “đẹp độc” nhất là tiếng nói. Xin cứ học giỏi bất cứ thứ tiếng nào mà công việc đòi phải thạo, nhưng xin quý duy nhất tiếng Việt, đồng bào ơi. (Thu Tứ)“Đẹp độc”: đẹp đẽ và độc đáo.

Phan Huy Đường, “Tồn tại cơ bản nhất”

Một truyền thống văn hóa xa xưa, có từ trước sự đô hộ của Trung Quốc, đủ sinh khí để không hoàn toàn tiêu vong sau mười thế kỷ đồng hóa của Trung Quốc (...) tồn tại (...) qua phong tục tập quán (...) nghệ thuật (...) một số tác phẩm trác tuyệt (...) và, cơ bản nhất, qua tiếng nói.

(Phan Huy Ðường, “Làm người nơi quê người”, tạp chí Hợp Lưu, California, Mỹ, số 76, 4&5/2004)