Ðùng một cái, Kim Kiều đang dính như sam bỗng bị việc nhà của Kim xía vào tách ra. Kể, Kim về lo tang chú thì chắc cũng không lâu quá; mặt khác, cái quan hệ tình cảm với Kiều tuy anh chị “cùng nhau trót đã nặng lời” nhưng cha mẹ hai bên lại chưa hay biết gì cả, do đó có thể sắp đặt ngang trái bất ngờ, lo là phải chứ. Người đi chỉ “trăng thề còn đó trơ trơ”, cam đoan “dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng”, rồi yêu cầu kẻ ở “gìn vàng giữ ngọc cho hay”. Kẻ ở bảo đảm: “Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai”, rồi nhắc người đi: “Còn non còn nước còn dài, còn về còn nhớ đến người hôm nay”... “Sầu chia phôi đã”, ai ngờ “vui sum họp” phải chờ mười lăm năm dâu bể đời Kiều!

(Thu Tứ)



Nguyễn Du, Truyện Kiều (câu 529-568)



Cửa sài vừa ngỏ then hoa,
Gia đồng vào gởi thư nhà mới sang. (530)
Ðem tin thúc phụ từ đường,
Bơ vơ lữ thấn tha hương đề huề.
Liêu Dương cách trở sơn khê,
Xuân đường kíp gọi sinh về hộ tang.
Mảng tin xiết nỗi kinh hoàng, (535)
Băng mình lẻn trước đài trang tự tình.
Gót đầu mọi nỗi đinh ninh,
Nỗi nhà tang tóc nỗi mình xa xôi:
“Sự đâu chưa kịp đôi hồi,
Duyên đâu chưa kịp một lời trao tơ. (540)
Trăng thề còn đó trơ trơ,
Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng.
Ngoài nghìn dặm chốc ba đông,
Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy!
Gìn vàng giữ ngọc cho hay, (545)
Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời.”
Tai nghe ruột rối bời bời,
Ngập ngừng, nàng mới giãi lời trước sau:
“Ông tơ ghét bỏ chi nhau,
Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi! (550)
Cùng nhau trót đã nặng lời,
Dẫu thay mái tóc dám dời lòng tơ!
Quản bao tháng đợi năm chờ,
Nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm.
Ðã nguyền hai chữ đồng tâm, (555)
Trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai.
Còn non còn nước còn dài,
Còn về còn nhớ đến người hôm nay!”
Dùng dằng chưa nỡ rời tay,
Vầng đông trông đã đứng ngay nóc nhà. (560)
Ngại ngùng một bước một xa,
Một lời trân trọng châu sa mấy hàng.
Buộc yên quảy gánh vội vàng,
Mối sầu sẻ nửa bước đường chia hai.
Buồn trông phong cảnh quê người, (565)
Ðầu cành quyên nhặt cuối trời nhạn thưa.
Não người, cữ gió tuần mưa,
Một ngày nặng gánh tương tư một ngày.


(
Truyện Kiều, nxb. Ðại Học Và Trung Học Chuyên Nghiệp, Hà Nội, 1973)