Kiến trúc cộng đồng trước chùa hẳn là cái “nhà làng” khắc trên trống đồng Đông Sơn. Nhà làng qua chùa qua đình, cái góc mái lúc nào cũng “cong quớt” như đầu đao là một đặc điểm kiến trúc Việt tộc hay bị nhầm là của Hoa tộc. (Thu Tứ)



Chu Quang Trứ, “Chùa và đình”




Ðình làng xuất hiện muộn (...) từ thế kỷ XV (...) Ngôi đình sớm nhất hiện còn là đình Thụy Phiêu (Hà Tây) dựng năm 1531 (...)

Chùa vốn có trước đình (...) Về sau, phần lớn các địa phương đã chuyển sinh hoạt văn hóa ở chùa sang đình.


(Chu Quang Trứ,
Văn Hóa Việt Nam nhìn từ mỹ thuật, nxb. Mỹ Thuật, 2002, tập I. Nhan đề phần trích tạm đặt.)