|
“Ðất Quảng Nam chưa mưa đã thấm, Rượu hồng đào chưa nhấm đã say”…
Thế nào là “chưa mưa đã thấm”, Võ Phiến có lần kinh nghiệm. Trong tùy bút “Mưa và thơ” ông kể lần ấy viếng xứ Quảng, đêm ngủ lữ quán nằm nghe mưa, sáng sớm hôm sau tỉnh dậy thấy cái giường mình ngủ đã hóa cù lao, còn đôi giày hóa hai chiếc xuồng bập bềnh!
Võ Phiến sau đó được anh bạn người địa phương mời về nhà chiêu đãi... đặc sản lụt: “bên cạnh đĩa rau thơm xanh mởn, những con tôm nằm trong các cuốn chả ram, những con tôm “nò” tươi rói, đỏ ửng lên một màu cực vui dưới lớp bánh tráng mỏng”, được nghe kể chuyện lụt: “Anh Lê vừa ăn vừa nhắc lại những thú vui mùa lụt ở làng quê mà anh đã trải qua hồi thơ ấu, những thứ chim, những thứ thú bị nước dồn vào nơi tử địa (...) dân làng kéo nhau đi bắt (...) trẻ con suốt ngày tíu tít ngoài trời...”. Chẳng biết bữa tiệc hôm ấy có rượu hồng đào hay không, nhưng tưởng ngồi ăn mà mang “bốt” vì nước ngập tới gần đầu gối, mà nghe “sóng xô ào ạt vào nhà mỗi lần có chiếc xe chạy ngang qua ngoài đường”, mà thấy “sóng chồm vã vào các vách tường bên mâm tiệc” thì cũng dễ say lắm!
Mưa Quảng “thật ngộ”. Nhưng mưa Quảng cũng thật dữ: cái trận lụt năm xưa ấy đã làm chết đuối khoảng một trăm người. Ðể hình dung “khung cảnh (…) mùa nguyên sơ man dã” dựng bởi “cuồng phong hồng thủy” xin đọc thơ “Thời tiết” sau đây. (Thu Tứ)
Vũ Hữu Định, “Thời tiết”
cơn bão lớn về bình nguyên giục giã run theo cây mùa lúa rạp buồn rầu cát bụi lộn đường bay tản về đâu khung cảnh dựng mùa nguyên sơ man dã con sông nước về tràn mọi ngã thuyền bè đi, đi mất tự bao giờ những bến chiều tấp nập mộng ban sơ đã hun hút trong triều lên trắng xóa làng hôm trước bây giờ trông cũng lạ màu muôn năm đã khác lối đi rồi những cánh chim tai ách cuộc đời đã bay chập chờn rao cơn mộng dữ chiều ngấm lạnh màu hoang liêu rất cũ mây đi đâu, trời chỉ một màu tro gió vi vu ầm ĩ khúc nhạc buồn đã réo rắc sầu gian nan phủ tới người em gái của buổi nào nắng mới con đường đi em có biết đi đâu có dắt theo hình ảnh một con trâu em ngất ngưởng hát khúc tình đang lớn những quang gánh đem theo hồn của mọn con gà con, con lợn nhỏ, thằng cu bước tới quay lui chập choạng sa mù mắt có ngước tìm người trôi theo nước nẻo vô núi đường lên cao rậm rịt ngậm mà nghe con gió đẩy nhau về những lưng còng đau đớn nợ phu thê mắt ráo hoảnh sững hai bàn tay trắng người bó gối nghe phút vừa im lặng dế run theo mạch chuyển trận mưa nguồn mai mốt đi về đồng trắng phơi xương bay lên núi lũ trâu bò ngơ ngác mẹ có đứng vỗ tay cười nên nhạc hòa âm theo réo rắt trận cuồng phong cha có say sưa vững dáng trời trồng hồn lộn lạo theo xác nhà xác ruộng gió xê xích màu tang thương đêm xuống nước đem lên con trăng đỏ lộn hồn con trăng lưỡi liềm nhạt nét chiều hôm mới thoáng hiện mà sao màu đã khác ở trên núi trên rừng đi lưu lạc thấy trăng lên con nai nhỏ vội mừng đi men về bờ suối cũ bâng khuâng đám cỏ mộng đã thơm mùi đất mới dòng suối chảy đã nghe chiều vời vợi dần lan xa hơi của chuyện đổi dời con nai buồn nhưng cũng vội tin vui cứ thong thả, rừng hôm nay đã vậy qua trôi giạt của cuồng phong hồng thủy ruộng hôm nay đã thay lớp phù sa làng hôm nay đã thay lại nếp nhà thêm mồ mả thêm những đường mới mở con sông nọ một bên bồi bên lở lở bao nhiêu thay mất bến đò đi bồi bao nhiêu có nên ruộng đồng lì đứng mãi mãi cho lúa mùa được mọc bao nhiêu kẻ nhìn ra sông để khóc bao người vui vì thửa ruộng vừa bồi chuyện ruộng đồng cũng là chuyện buồn vui năm ba tháng cây quen màu đất mới năm ba tháng người quen đời thay đổi cỏ đã xanh trên mồ mả chưa già lũ trai làng đã thèm khát đi xa chuyện ly biệt thay chuyện mùa nước lụt chuyện cô phụ có hai hàng nước mắt gượng mà vui đưa tiễn bước người đi làng, xóm, thôn, ngày vội nối ngày trống gọi mõ, đêm sáng đèn gọi lửa từ bữa đó, trẻ không còn nhớ nữa người già quên vì không muốn đau thương mùa nước đôi khi mấp mé lên đường già thì sợ, trẻ con mừng khấp khởi mưa mãi sai mùa, gió sai chiều tới lũ chim tai ách quen lối tìm về những bóng chim mù bay dợm trong quê nhiều giấc ngủ một đêm mà bạc tóc chuyện làng xóm, chuyện tiếng cười tiếng khóc nắng sớm, mưa trưa, chiều bão không ngờ sương của mùa nguyên thủy rất đơn sơ đã có lúc mù quê nghe dễ sợ tuổi bé dại không biết mình đang thở lớn khôn ra tiếng thở cũng rụt rè bạc tóc, ngập ngừng theo nẻo hồn quê chuyện thời tiết nghe ra già trước tuổi.
|
|