Ai đang “mường tượng”, “cố nghĩ ra” một hình ảnh Hàn Mặc Tử thì xin ngừng mà đọc lại mấy dòng sau đây. Người đã tự vẽ người cho ta đỡ nhọc công rồi:

“Hãy mường tượng một người thơ đang sống
Trong im lìm, lẻ loi trong dãy động
(...)
Mà đêm nghe tiếng khóc ở đáy lòng
Ở trong phổi, trong tim, trong hồn nữa
Em cố nghĩ ra một chiều vàng úa
Lá trên cành héo hắt, gió ngừng ru:
Một khối tình nức nở giữa âm u,
Một hồn đau rã lần theo hương khói
Một bài thơ cháy tan trong nắng dọi,
Một lời run hồi hộp giữa không trung
Cả niềm yêu, ý nhớ, cả một vùng
Hòa thành vũng máu đào trong ác lặn”.

Trời ơi! Trời ơi!

(Thu Tứ)

Hàn Mặc Tử, “Trường tương tư”

Hiểu gì không ý nghĩa của trời thơ,
Của hương hoa trong trăng lờn lợt bẩy,
Của lời câm muôn vì sao áy náy,
Hiểu gì không em hỡi, hiểu gì không?
Anh ngâm nga để mở rộng cửa lòng,
Cho trăng xuân tràn trề say chới với,
Cho nắng hường vấn vương muôn ngàn sợi,
Cho em buồn, trời đất ứa sương khuya,
Ðể em buồn, để em nghiệm cho ra
Cái gì kết lại mới thành tinh tú?
Và uyên ương bởi đâu không đoàn tụ?
Và tình yêu sao lại dở dang chi?
Và vì đâu, gió gọi giật lời đi?
- Lời đi qua một chiều trong kẽ lá,
Một làn hương mới nửa lừng sa ngã,
Anh nếm rồi ý vị của làn mơ.

Lệ Kiều ơi! Em còn giữ ý thơ
Trong đôi mắt mùa thu trong leo lẻo
Ở xa xôi lặng nhìn anh khô héo
Bên kia trời, hãy chụp cả hồn anh.
Hãy van lơn ở dưới chân Bàn Thành,
Cho yêu ma muôn năm vùng trở dậy
Náo không gian cho lửa lòng bùng cháy,
Và để cho kinh động đến người tiên
Ðang say sưa trong thế giới Ảo Huyền,
Ðang trửng giỡn ở trên sông Ngân Biếc.
Anh rõ trước sẽ có ngày cách biệt,
Ngó như gần song vẫn thiệt xa khơi!
Lau mắt đi đừng cho lệ đầy vơi,
Hãy mường tượng một người thơ đang sống
Trong im lìm, lẻ loi trong dãy động.
- Cũng hình như, em hỡi động Huyền Không
Mà đêm nghe tiếng khóc ở đáy lòng,
Ở trong phổi, trong tim, trong hồn nữa.
Em cố nghĩ ra một chiều vàng úa
Lá trên cành héo hắt, gió ngừng ru:
“Một khối tình nức nở giữa âm u,
Một hồn đau rã lần theo hương khói,
Một bài thơ cháy tan trong nắng dọi,
Một lời run hồi hộp giữa không trung
Cả niềm yêu, ý nhớ, cả một vùng
Hòa thành vũng máu đào trong ác lặn.”

Ðấy là tất cả người anh tiêu tán
Cùng trăng sao bàng bạc xứ Say Mơ,
Cùng tình em tha thiết như văn thơ
Ràng rịt mãi cho đến ngày tận thế.