Trong 20 năm tồn tại của “Việt Nam Cộng Hòa”, lòng dân Nam Bắc cũng y như thế. Nhưng Ngô Đình Diệm v.v. khác các chúa Nguyễn vì đã gọi Miền Nam là “nước”. Cái nước giả mà ngoại bang dựng lên ấy đã tan biến rất nhanh. Đó là điều hết sức may mắn cho Tổ quốc, vì nếu nó sống lâu, đến một lúc nào đó e rằng nhân dân hai Miền sẽ bắt đầu thấy nhau là người nước khác! (Thu Tứ)

Đào Duy Anh, “Vẫn một nước thôi”

Trong suốt gần 200 năm họ Nguyễn cát cứ ở miền Nam, nhân dân hai miền Nam Bắc vẫn không xem nhau là người nước khác (...)

Ðể phân biệt người ta chỉ gọi nhau là Ðường Trong và Ðường Ngoài (...) họ Nguyễn, mặc dầu cát cứ, cũng vẫn theo niên hiệu nhà Lê (...)

(Đào Duy Anh, Ðất nước Việt Nam qua các đời, viết xong năm 1964, không biết in lần đầu năm nào, nxb. Thuận Hóa (Huế) tái bản năm 1994, tr. 239. Nhan đề phần trích tạm đặt.)