Tây phương tự xem mình “phát triển”, “tiến bộ” về mọi mặt. Ấy, Tây chỉ developed với advanced về văn hóa vật chất mà thôi. Và thực ra chỉ hơn Đông về vật chất tương đối gần đây thôi. Mới hồi thế kỷ 15, Tây Trung cổ qua Tàu còn phải lác mắt vì điều kiện vật chất ở Tàu lúc bấy giờ hơn ở Tây xa. Từ nguyên thủy đến mức nào đó, hễ văn hóa vật chất lên thì văn hóa tinh thần cũng lên. Nhưng trên mức ấy, thì không nhất thiết xảy ra đồng hành nữa. Văn hóa vật chất Tây phương đã tiến bộ “vượt mức”. Từ khá lâu, ở Tây phương vật chất lên tinh thần xuống. Bây giờ Đông đang Tây hóa, tức đang nâng mình lên về vật chất, hạ mình xuống về tinh thần. Hóa thành bất cứ ai khác đã buồn, nói chi thành kẻ thấp hơn mình! Buồn thì buồn, không hóa Tây thì chết với Tây! (Thu Tứ)

Trần Văn Khê, “Phát triển, tiến bộ”

Không ít người lầm tưởng rằng phát triển, tiến bộ luôn đi đôi với Âu hóa.

(Trần Văn Khê trả lời phỏng vấn của Nguyễn Thế Khoa, in trong 99 Góc nhìn văn hiến Việt Nam, nhiều tác giả, nxb. Thông Tấn, 2006)