Nghệ thuật không cao ngay từ đầu. Trong nhiều nghìn năm, nó dần cao lên. Nghĩa là đã có tiến hóa.

Cách nay khoảng hai trăm năm, nó ngừng cao. Nghĩa là từ đó chỉ có biến hóa mà không có tiến hóa.

Cách nay khoảng đôi ba mươi năm, nghệ thuật bắt đầu lùn xuống. Nó biến theo hướng thoái.

Không thể thấy được cái ngày nó tiến hóa trở lại. (Thu Tứ)

Trần Quốc Vượng, “Chuyển chứ không phải tiến”

Do biến đổi lối sống (...) mà có sự thay đổi mô hình sân khấu (...) là chuyển sang chứ không phải là tiến hóa. Như mọi (ngành) nghệ thuật.

(Trần Quốc Vượng, Văn hóa Việt Nam - Tìm tòi và suy ngẫm, nxb. Văn Hóa Dân Tộc, 2000)