Dĩ nhiên là không rồi. Dân tộc Việt Nam đâu phải như những ai kia có thói kỳ thị, mà tiêu diệt với khu trục!

Việt chiếm được đất Chàm xong, Việt không giết không đuổi Chàm, mà Việt lấy Chàm. Trên đất cũ Chàm mới Việt, bây giờ là một giống dân lai, trong người họ ngoài máu Việt là chính còn chảy thêm một lượng máu Chàm...

Chắc chắn hầu hết những cuộc hôn nhân Việt Chàm xảy ra giữa trai Việt với gái Chàm. Người Việt trên đất mới gồm chủ yếu binh lính và di dân, cả hai thành phần đều điển hình là đàn ông hoặc chưa vợ hoặc không có vợ đi theo, lấy đâu ra gái Việt “thừa” cho trai Chàm lấy?

Gái Việt thiếu, nhưng gái Chàm chưa chắc thừa. Không thừa thì trai Việt cũng cứ lấy, lấy giành của trai Chàm! Tức tối thay cái số phận của những đàn ông mất nước. Oái ăm thay cái tâm lý của những phụ nữ phải lấy kẻ thù cướp nước. Nhưng chuyện cũ như trái đất và khắp mặt đất nơi nào cũng thế.

Tất cả đã nguôi ngoai, bây giờ làm người Việt ta chỉ cần nhớ rằng mình có thể có một tổ mẫu người Chàm...

(Thu Tứ)

Trần Quốc Vượng, “Hôn nhân Việt Chàm xưa”

không hề có sự tiêu diệt và khu trục người Chàm ra khỏi vùng Thuận Hóa - Quảng Nam

Ðã phát hiện - qua tộc phả và mộ cổ - nhiều cuộc hôn nhân Việt (nam) - Chàm (nữ), nhiều dòng họ Việt gốc Chàm (Ông, Ma, Trà, Chế)

Sắc thái văn hóa (...) xứ Quảng và toàn Nam Trung Bộ là kết quả giao thoa, đan xen và dung hòa giữa hai văn hóa Việt Chàm

(Trần Quốc Vượng, Trong cõi, nxb. Trăm Hoa, Mỹ, 1993, tr. 114)





__________________
Nhan đề phần trích do người chọn tạm đặt.