Người Bắc, đi đâu mà tháng tận năm cùng lại ở Huế, ở để mà kêu: “Chén rượu tha hương. Giời! Ðắng lắm!”! Rượu tha hương đắng quá bồ hòn, mà cột nhà hàng xóm tha hương treo câu đối đầy chữ, không chịu đọc chữ, lại đi đọc... giấy, để thấy “tương tư giữa giấy hồng”!… Bính tương tư, Bính kể, Bính khóc, Bính than, Bính hận, rồi Bính hứa với chị: “Em không khóc nữa không than nữa / Ðây một bài thơ hận cuối cùng”. Dĩ nhiên cuối cùng không phải cuối cùng. Chị Trúc còn nghe em Bính tỉ tê chán!

(Thu Tứ)



Nguyễn Bính, “Xuân tha hương”


Gửi chị Trúc
(Trăm câu một vần)



Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Ôi! Chị một em, em một chị
Giời làm xa cách mấy con sông...
Em đi dang dở đời mưa gió
Chị ở vuông tròn phận lãnh cung
Chén rượu tha hương. Giời! Ðắng lắm!
Trăm hờn nghìn giận suốt mùa đông
Chiều qua ngồi ngắm hoàng hôn xuống
Nhớ chị em sao nhớ lạ lùng!

Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở
Chị vẫn môi son má vẫn hồng?
Áo rét ai đan mà ngóng đợi
Còn vài hôm nữa hết mùa đông
Cột nhà hàng xóm lên câu đối
Em đọc tương tư giữa giấy hồng
Gạo nếp nơi đây sao trắng quá
Mỗi ngày phiên chợ lại thêm đông
Thiên hạ đua nhau mà sắm tết
Một mình em chị vẫn tay không
Vườn nhà tết đến hoa còn nở?
Chị gửi cho em một cánh hồng
(Tha hương chả gặp người tri kỷ
Một cánh hoa tươi đã chạnh lòng)

Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Chao ôi! Tết đến em không được
Trông thấy quê hương thật não nùng!
Ai bảo mắc vào duyên bút mực
Suốt đời mang lấy số long đong!
Người ta đi kiếm giàu sang cả
Mình chỉ mơ toàn chuyện viển vông
Em biết giàu sang đâu đến lượt
Nợ đời nặng quá gỡ sao xong?

Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Tết này, ô thế mà vui chán
Những một mình em uống rượu hồng
Rượu say nhớ chị thời con gái
Thương chị từ khi chị lấy chồng
Cố nhân chẳng biết làm sao ấy
Rặt những tin đồn chuyện bướm ong...
Thôi em chả dám đa mang nữa
Chẳng buộc vào chân sợi chỉ hồng
Nàng bèo bọt quá em lăn lóc
Chắp nối nhau hoài cũng uổng công!
(Một trăm con gái đời nay ấy
Ðừng nói ân tình với thủy chung!)
Người ấy xuân già chê gối lẻ
Nên người nong nả chuyện sang sông
Ðò ngang bến dọc tha hồ đấy
Quý hóa gì đâu một chữ đồng

Vâng, em trẻ dại, em đâu dám...
Thôi, để người ta được kén chồng
Thiếu nữ hoài xuân mơ cát sĩ
Chịu làm sao được những đêm đông
(Khốn nạn tưởng yêu thì khó chứ
Không yêu thì thực dễ như không)
Chị ơi! Tết đến em mua rượu
Em uống cho say đến não nùng
Uống say cười vỡ ba gian gác
Ném cái chung tình xuống đáy sông
Thiên hạ “Chi nghinh nam bắc điểu”
Tình đời “Diệp tống vãng lai phong”

Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Sương muối gió may rầu rĩ lắm
Còn vài hôm nữa hết mùa đông
Xuân đến cho em thêm một tuổi
Thế nào em cũng phải thành công
Em không khóc nữa không than nữa
Ðây một bài thơ hận cuối cùng
Không than chắc hẳn hồn tươi lại
Không khóc tha hồ đôi mắt trong
Chị ơi! Em cưới mùa xuân nhá
Ðốt pháo cho thơm với rượu hồng
Xa nhà, xa chị tuy buồn thực
Cũng cố vui ngang gái được chồng
Em sẽ uống say hơn mọi bận
Ðể hồn về mãi xứ Hà Ðông

Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Với lá thư này là tất cả
Những lời tâm sự một đêm đông
Thôn gà eo óc ngoài xa vắng
Trời đất tàn canh tối mịt mùng
Ðêm nay em thức thi cùng nến
Ai biết tình em với núi sông
Mấy sông mấy núi mà xa được
Lòng chị em ta vẫn một lòng
Tết này chưa chắc em về được
Em gửi về đây một tấm lòng
Cầu mong cho chị vui như tết
Tóc chị bền xanh, má dậy hồng
Trong mùa nắng mới sầu không đến
Giữa hội hoa tươi ấm lại lòng
Chắc chị đời nào quên nhắc nhở:
Xa nhà rượu uống có say không?


Huế, tháng chạp Tân Tỵ 1941